"Waterschappen zijn dagelijks van belang voor ons allemaal"
Waarom en waarop stem ik eigenlijk bij de waterschapsverkiezingen?
Bleiswijk - Kiezers kunnen op 15 maart stemmen voor het algemeen bestuur van de waterschappen, ook wel de hoogheemraadschappen genoemd. Mede gezien de klimaatveranderingen erg belangrijk. Nederland ligt voor een groot deel onder de zeespiegel, goed waterbeheer is daarom onmisbaar. De 21 waterschappen in Nederland zorgen ervoor dat wij droge voeten houden en we schoon water hebben. Steeds meer mensen worden zich hiervan bewust. Lansingerland valt onder twee waterschappen: Berkel en Rodenrijs valt onder het Hoogheemraadschap Delfland, de woonkernen Bergschenhoek en Bleiswijk vallen onder het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard.
Door Ruud van den Braak
Met de verkiezingen in het vooruitzicht ga ik op bezoek bij dijkgraaf Toon van der Klugt, woonachtig in Bleiswijk en als dijkgraaf werkzaam bij het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard.
Wat zijn de taken en verantwoordelijkheden van de dijkgraaf?
"De dijkgraaf is de voorzitter van een waterschap. De functie is vergelijkbaar met die van een burgemeester in een gemeente. De benoeming van een dijkgraaf staat los van verkiezingen of een politieke partij. Er moet gesolliciteerd worden op een vacature waarna de regering een dijkgraaf benoemt voor een periode van 6 jaar. De dijkgraaf maakt geen deel uit van het algemeen bestuur van het waterschap."
Wie hebben er zitting in het algemeen bestuur van een waterschap?
"Het grootste deel van de bestuursleden bestaat uit vertegenwoordigers van de inwoners die zelf in het gebied moeten wonen. Zij worden om de vier jaar gekozen via verkiezingen. Er zitten 30 mensen in het algemeen bestuur van het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard. Van hen worden 26 mensen gekozen door de bewoners. Daarnaast zijn er vier leden in het bestuur die bedrijven, boeren en natuur vertegenwoordigen; zij worden niet gekozen door de burgers, maar uit de eigen organisaties. Die vier zetels noemt men ook wel de geborgde zetels."
Zitten er ook mensen uit Lansingerland in het bestuur?
"Vanuit Lansingerland zitten er nu meerdere mensen in het algemeen bestuur en op de kieslijsten staan ook kandidaten uit Bergschenhoek en Bleiswijk. Omdat het waterschap niet alleen voor de waterveiligheid van ons gebied zorgt, maar ook steeds meer invloed heeft op de blauwgroene inrichting van dorp, stad en platteland is het goed als vertegenwoordigers vanuit alle gebieden in het algemeen bestuur zitten. Het is dus raadzaam om te gaan stemmen en daarbij niet alleen de politieke voorkeur bij uw stem te betrekken, maar ook te letten op de woonplaats van de kandidaat. Die heeft de meeste kennis van de omgeving en de belangen die daar spelen."
Wat is de politieke invloed op de waterschappen, het gaat toch vooral om noodzakelijke werkzaamheden?
"Alle noodzakelijke werkzaamheden worden in overleg en met ‘common sense’ uitgevoerd. Het waterschap is daardoor een effectieve en efficiënte overheid. Het politieke verschil zit hem vooral in de focus en extra’s van een partij. Heeft bijvoorbeeld het optimaliseren van de biodiversiteit of duurzame energieopwekking de hoogste prioriteit, dan vergt dat een andere aanpak en een mogelijk ander kostenplaatje dan het zich beperken tot wat anderen als de kerntaken van het waterschap beschouwen. Maar ook daarbinnen kunnen de ambities op de uitvoering van de taken verschillen. Dit kan zijn invloed hebben op de belastingtarieven die iedereen betaalt."
Waarom zijn er 12 provincies en 21 waterschappen?
"De afgelopen 50 jaar is het aantal waterschappen teruggebracht van meer dan 2500 naar uiteindelijk slechts 21. Een enorme schaalvergroting voor het werk van een waterschap. De optimale omvang van een waterschap wordt enerzijds bepaald door de aard en omvang van de werkzaamheden: hoe groot en deskundig moet een waterschap zijn om goed en efficiënt te kunnen zijn. Anderzijds is de vraag: hoe groot kan een waterschap maximaal zijn om bestuurbaar en benaderbaar te blijven? Uiteraard speelt ook de aard van een gebied en de complexiteit van de waterhuishouding daarbij een grote rol. Waterschappen zijn daarom uit eigen beweging gefuseerd tot grote professionele organisaties. Bij de provincies heb je dat proces niet gezien en is het oorspronkelijke aantal altijd gebleven."
Hoe komt het waterschap aan zijn financiële middelen?
"Het waterschap is een overheidsinstelling, net als een gemeente of een provincie, maar anders dan deze twee ontvangt het niet het merendeel van de inkomsten van de Rijksoverheid. Het waterschap heeft een eigen belastingstelsel om zeker te stellen dat de investering in de waterveiligheid in het betreffende gebied op tijd wordt gedaan."
Twee waterschappen in één gemeente: dat lijkt niet optimaal.
"Het zijn twee van elkaar gescheiden watersystemen, maar de waterschappen hebben geen problemen in de samenwerking, ook niet op bestuurlijk niveau. Iedereen is gebaat bij goed overleg. Regelingen worden vooraf afgestemd met de gemeente, maar ook met het hoogheemraadschap van Delfland en waar mogelijk worden projecten gezamenlijk uitgevoerd. De waterschappen lenen regelmatig mensen aan elkaar uit en delen hun kennis. Die samenwerking is uitstekend."
Wat doet uw waterschap specifiek voor Lansingerland?
"Wij zijn bij een aantal zaken direct betrokken: zo is er het project ‘Op weg naar een
emissieloze kas in 2027’. Hierbij streven wij, samen met het hoogheemraadschap van Delfland, de gemeente en de Milieudienst Rijnmond enerzijds en de tuinders en de leveranciers van meststoffen anderzijds, door middel van afspraken en acties naar een tuinbouwsector zonder lozing (emissie) van mest of andere ongewenste stoffen op de sloten. Daarnaast is in Bleiswijk het project ‘AquaReUse’ opgestart, waarbij de tuinders zelf het door hun gebruikte water filteren en dan nogmaals gebruiken.
Bij de herinrichting van winkelcentrum De Vlashoeck in Bergschenhoek hebben we onlangs in samenwerking met de gemeente de afvoer van regenwater verlegd van het riool naar de aangelegde groenparken en naar de vaart. Hierdoor gaat er geen regenwater verloren en het winkelcentrum wordt hierdoor aangenamer en klimaatbestendiger.
Wij gaan met het nieuwe bestuur straks ook in en om Lansingerland ‘de boer op’ zodat alle bestuursleden zelf kunnen aanschouwen wat er speelt in alle verschillende gebieden binnen ons waterschap."
Weer een stuk wijzer geworden keer ik huiswaarts in de overtuiging dat ik moet gaan stemmen en dat alles wat in onze omgeving te maken heeft met waterbeheer niet vanzelf gaat. Het waterschap Schieland en Krimpenerwaard zorgt hier al sinds 1273 voor en bestaat dit jaar dus 750 jaar!