Vergankelijkheid en verbondenheid
Nu de bomen bijna kaal zijn lijkt het wel of we als mensen op elkaar teruggeworpen worden. De warmte komt niet meer van de zon maar kan eigenlijk alleen maar komen van de aandacht en zorg die we elkaar schenken. Het roept gelijk de vraag op wanneer ik en wanneer u dat voor het laatst gedaan heeft. Even denken hoor ik u in stilte zeggen?
Het was vorige week dat ik een berichtje kreeg van een bezorgde buurman. Zijn medebewoner op de galerij was ziek. Hij had met hem te doen. En al pratende kwam de buurman er achter dat deze zieke man eigenlijk zat te wachten op een goed gesprek over het leven en de aanstaande dood.
En zo kwam ik op bezoek bij die man. Een aangenaam gesprek over zijn leven, zijn keuzes en vooral over de ouderdom. Het leven is, zoals de filosoof des vaderlands mij een aantal weken geleden verteld had, niet iets dat plotseling ten einde is. Het leven na 65 is een zoektocht van overleven met levenskwalen van chronische ziekten. En daarom is het belangrijk in deze levensfase na te denken over het geleefde leven en het langzaam leren los te laten met alle beperkingen die daarbij horen.
In de begeleidingskunde wordt hiervoor de diamant van 5 gebruikt. Het gaat dan over: doen en laten, vasthouden en loslaten, herinneren en vergeten, geloven en weten, ik en ander. En deze werkwoorden staan rondom de innerlijke ruimte van jezelf. De vraag is dan hoe je via deze werkwoorden bij je innerlijke ruimte kan komen zodat het je rust en ruimte geeft om je in deze levensfase hierop te concentreren. In katholieke termen is dit de kunst van het loslaten en sterven, de zogenaamde “ars morriendi”.
Bij veel van dit soort gespreken gaat het om deze kunst. Om iemand mee te nemen in zijn of haar levensverhalen en via de werkwoorden, twee aan twee, te onderzoeken wat van betekenis is geweest en wat losgelaten mag worden. Moeten mag ontmoeten worden in alle kwetsbaarheid van het ogenblik. In het delen van het leven mag je weten dat je gezien en gehoord bent, mag je het leven overgeven aan het moment en aan wat gaat komen. Als je daarvoor de tijd neemt ben je een geschenk voor de ander op zijn of haar levensweg.
En de man met wie ik in gesprek was, ik mocht hem achterlaten met zijn diepere vragen die door het gesprek naar boven waren gekomen en het vertrouwen dat ik er zou zijn wanneer hij zou aankloppen voor een volgend gesprek.
Pastor Ton Halin