´Dokter, zoekt u het zelf maar uit´
Huisartsen Arja en Bert Jan voeren actie voor behoud van goede huisartsenzorg
Bergschenhoek - De huisarts? Dat is toch die man of vrouw die je bij nacht en ontij met elk wissewasje aan pijntjes of kuchjes kunt lastigvallen? Of voor spoedeisende zorg, palliatieve zorg in de laatste levensfase, chirurgische ingrepen en levensfase problematiek. Nog wel, ja. Tot het moment waarop er geen enkele huisarts meer is. De bizarre regelgeving van bovenaf en de daardoor steeds meer toenemende druk op de werkzaamheden binnen én buiten de praktijk, zijn de strop die straks een einde aan het fenomeen huisarts maakt.
Arie van Driel
Al hebben de meeste patiënten daar geen weet van, zo bleek tijdens een middagje actievoeren met de huisartsen Arja Huijsman en Bert Jan Olthof en huisarts-in-opleiding Amarins op De Kruin in Bergschenhoek.
Arja, al 22 jaar praktiserend arts in gememoreerde dorpskern: "Terwijl zij zich juist zorgen moeten maken over de situatie waarin ik als hun huisarts én zij als mijn patiënt verkeren. En dat zij zich gaan realiseren blij te mogen zijn nu nog op een huisarts te kunnen terugvallen. Waarom kunnen zij pas morgen bij mij terecht voor een consult? En niet vandaag? Dat moeten zij zich afvragen. Niet alleen zij. Ook de landelijke politiek en de zorgverzekeraars zouden dat nu eindelijk eens moeten doen."
Vrijdag 1 juli voerden Arja, Bert Jan en Amarins actie voor het behoud van goede huisartsenzorg in Nederland. Dat deden zij niet samen met hun ruim 10.000 op het Malieveld in Den Haag demonstrerende collega´s. Die overigens vergeefs wachtten op Ernst Kuipers. Uitgerekend hun minister (VWS) zegde op het laatste moment af. Zijn prioriteit lag bij veel belangrijkere zaken binnen de ministerraad.
Ludiek
Omdat de patiëntenzorg voorop staat en spoedgevallen zich in de regel blijven aandienen, voerden Arja, Bert Jan en Amarins uit voorzorg actie in eigen omgeving. Arja: "Omdat wij toch wilden protesteren, kozen wij voor een ludieke actie met twee ziekenhuisbedden voor de deur van mijn praktijk aan de Oosteindseweg 1. En om te flyeren in het centrum van Bergschenhoek."
De ziekenhuisbedden waren overigens twee met witte lakens ´opgemaakte´ wasrekken. Het bed dat Arja vooraf aan een ziekenhuis had gevraagd, kwam niet. Het ziekenhuis kon niet meewerken. Feit is dat de beide rekken en de torso-zonder-borstkas in elk geval de aandacht trokken van voetgangers en fietsers die voorbij haar praktijk kwamen. En aantal van hen nam de moeite om naar binnen te stappen met de vraag ´hoe en wat?' Stuk voor stuk beloofden zij de petitie voor het behoud van een goede huisartsenzorg te tekenen.
Net als dat later op de dag, tijdens het flyeren op De Kruin, dit werd toegezegd. Al wist een behoorlijk aantal inwoners aanvankelijk niet van het doel van de actie af. De essentie van het protest drong pas na de uitleg van de ´witte jassen´ tot hen door. Gevolgd door de toezegging de petitie waarvoor 40.000 handtekeningen nodig zijn, te tekenen. Want: ´Want zegt u nou zelf. Wat moet ik beginnen zonder huisarts?´
Werkdruk
Bert Jan, ruim 25 jaar in het vak: "De afgelopen twee jaar zijn er ongeveer 150 huisartsen jonger dan vijftig jaar, gestopt. Omdat ze geen toekomst meer zagen in het huisartsenvak. Binnen vijf jaar stoppen ongeveer 2.500 oudere huisartsen, onder wie veel praktijkhouders. Op de 13.000 die we inclusief parttimers en ZZP-ers, nu nog hebben. We laten het gebeuren. Door diverse maatregelen zijn er onvoldoende praktijkmanagers en praktijkondersteuners. Dus doe je dat er zelf maar bij. Wat natuurlijk een absurde situatie is. Ook al omdat je na een lange werkdag ook ´s avonds en in het weekeinde werkt in verband met de huisartsenpost (HAP), diensten en administratie.
Voor een spreekuur mag ik tien minuten uittrekken, soms worden dat twintig minuten. Even een oortje zien of een pijnscheutje beoordelen, dat red ik in tien minuten. Maar bij een ouder iemand of een patiënt met psychische moeilijkheden, bij spoedgevallen en palliatieve zorg, lukt dat niet. Het gebeurt dat een consult vanwege reële gezondheidsproblemen uitloopt tot veertig minuten. Ik kan een patiënt in zo´n geval onmogelijk na twintig minuten wegsturen. Al weet ik dat er op dat moment mensen in de wachtkamer zitten die op tilt gaan."
Begrip
Arja, wiens werkdag om zes uur ´s ochtends begint: "Wij merken dat patiënten meer en meer veeleisend worden. En wanneer het hen even niet zint, ontsteekt bij een deel van hen het korte lontje. De agressie met name tegen de assistentes neemt dan ook steeds meer toe. Terwijl een patiënt juist begrip zou moeten opbrengen voor de situatie. Assistentes doen hun stinkende best om het iedereen naar de zin te maken. Al is de kans groot dat wanneer er niet snel iets verandert in hun werkomstandigheden, zij het niet gaan redden."
Bert Jan: "Vergeet ook niet dat de spoedgevallen tussen de afspraken door moeten. Wat de druk op de spreekwoordelijke ketel alleen maar verhoogt. Alles bij elkaar opgeteld, voor Arja en mij is het als ervaren huisartsen al zwaar. Jonge collega´s zien dat en zeggen: ´dit zie ik niet zitten´. Dus ligt het gevaar van een tweedeling op de loer. Veel jongere huisartsen en huisartsen-in-opleiding zien zichzelf geen praktijkhouder worden en kiezen ervoor om ZZP-er te worden. Om louter van negen tot vijf te werken. Met als gevolg dat de bloeduitslagen na vijf uur niet meer worden bekeken. Terwijl dat in het belang van de gezondheid van je patiënt juist wel zou moeten."
"Ouderenzorg, ziekenhuizen, jeugdzorg, psychiatrie. Over de hele linie is er sprake van een zorginfarct. Vroeger verwees je iemand met psychische moeilijkheden zonder problemen door naar de GGZ. Nu kan dat niet meer. De GGZ verwijst je door naar de zorgverzekeraar die een zorgbemiddelende taak heeft. Die bel je en krijg je te horen: ´Dokter, zoekt u het zelf maar uit´. Nogmaals, huisarts zijn is een mooi beroep. Maar je loopt tegen zoveel obstakels op dat een burn-out voor vele huisartsen op de loer ligt. Of het gevoel dat inmiddels veel huisartsen reeds hebben, dat je ermee moet stoppen. Heel sterk, zelfs."
Wachtlijsten
Arja: ''Wachtlijsten van meerdere maanden tot langer dan een half jaar zijn eerder normaal dan ongewoon bij ziekenhuizen, GGZ, ouderen- en jeugdzorg. Bij mensen, die juist dringende zorg nodig hebben. Ook is thuiszorg niet altijd meer leverbaar. En al deze mensen kunnen dan vaak niets anders dan zich tot de altijd wel laagdrempelige huisarts wenden. We moeten het tij keren. Het vak moet weer aantrekkelijk worden. Zodat jonge artsen er weer voor kiezen. En de 40-, 50- en 60-ers dit mooie vak blijven uitoefenen. Kortom, de druk moet van de ketel. Onnodige administratie moet verdwijnen. Wachtlijsten elders in de zorg moeten worden opgelost. Ook patiënten kunnen hun steentje bijdragen. Zodat we als huisartsen weer echt tijd voor hen hebben. En hen bij prangende gezondheidsvraagstukken met raad en daad terzijde kunnen staan. Ondanks de huidige situatie willen we huisartsen voor de toekomst blijven opleiden en blijvend enthousiast houden voor het vak.''
Flyeren
Het flyeren van de ´witte jassen´ eindigde laat in de namiddag bij de praktijk van dr. Olthof aan de Notaris Kruytstraat in Bergschenhoek. In de wachtkamer wachtte hem een spoedgeval waarover hij door praktijkassistente Adrie tot in detail werd geïnformeerd. Mensen als Adrie zijn er om, wanneer het zoals in dit geval om de zorg gaat, te koesteren. Die moet je niet door allerlei rare regeltjes wegbezuinigen.
Met haar ruim veertig dienstjaren in de zorg is zij een zeer ervaren ondersteunend lid binnen de praktijk. Feitelijk is ze al met pensioen. Haar beroep op zich, het contact met de collega´s en vooral met de patiënten - ook die met de korte lontjes -, ze kan niet zonder. Dus doet Adrie simpelweg twee dagen in de week het leukste werk wat er is.
Althans, zo lang zij dat nog mag doen....
Stemt u ook: petitie.nl Behoud toegang Huisartsenzorg