Toenemende vraag naar warme maaltijdverzorging voor ouderen
Lansingerland – De coronacrisis raakt zelfstandig wonende ouderen waarvan sommigen nu nog minder het huis uit durven gaan om even een boodschapje te doen. Vrijwilligers die tussen de middag een warme maaltijd komen brengen zijn een vast ijkpunt op een doordeweekse dag voor een groeiende groep inwoners. Dat gezellige praatje en de check-up of alles nog wel goed gaat vindt nu noodgedwongen op afstand van de voordeur plaats. We spraken met Stephan de Jong die de maaltijden levert, Maria Boersma van Welzijn Lansingerland die de aanmeldingen verzorgt en vrijwilligers Marjolijne Vrijheid en Niek Vermeer die de warme maaltijden bezorgen.
Freek J. Zijlstra
Stephan de Jong is eigenaar van De Jong Diepvries in Bergschenhoek. Tot oktober 2018 leverde hij diepvriesmaaltijden onder de naam ‘3B Diner’. Stephan: “Dat stond voor ‘bestellen, bezorgen en beleven’, maar natuurlijk met een knipoog naar de 3B-dorpen waaruit Lansingerland bestaat.”
De levering van diepgevroren maaltijden aan vooral ouderen die nog zelfstandig wonen kreeg een boven-regionaal karakter. Dat heeft hij ongeveer tien jaar lang gedaan, waarna het bedrijfsonderdeel is voortgezet door het bedrijf ‘Vers aan Tafel’.
“Toen Hergerborch in Berkel Centrum sloot, viel de warme maaltijdvoorziening voor omwonenden weg. Later gebeurde dat ook weer bij de doorstart van huize Sint Petrus. Echter, de vraag naar kant-en-klaar geserveerde warme maaltijden bleef. Samen met Welzijn Lansingerland zijn we toen aan een oplossing gaan werken.”
De Jong verzorgde lange tijd 30-40 maaltijden per dag, van maandag tot en met vrijdag. De afgelopen periode is dat aantal opgelopen naar 60-70 per dag. “Gebruikers geven hun wensen voor een week op. Daarbij kunnen ze kiezen uit een assortiment van tientallen verschillende menu’s. Van Hollandse pot tot Italiaanse, oosterse of wereld gerechten. Rundvlees-, varkensvlees-, kip- of visgerechten. Maar ook vegetarische of zoutarme maaltijden. Er zijn voor de bescheiden eters zelfs kleinere porties van 400 gram.” De Jong verwarmt in een speciale oven de tevoren bereide maaltijden, die vervolgens per adres in een tempex-box worden verpakt.
Stephan: “Door de samenwerking met Welzijn Lansingerland en de tomeloze inzet van vrijwilligers kunnen cliënten vijf dagen per week een voedzame warme maaltijd aangereikt krijgen, eventueel aangevuld met soep en/of dessert, voor een schappelijke prijs.”
Meerwaarde van een warme maaltijd
Maria Boersma is al weer vijf jaar als coördinator ouderenzorg bij Welzijn Lansingerland werkzaam. Zij heeft destijds samen met Cees Polm (van 3B Diner), en aanvankelijk met hulp van vrijwilligerscoördinatoren Jolanda Stolze en later met Marjolijne Vrijheid, het huidige systeem van maaltijdverstrekking op poten gezet. Maria: “Cliënten worden voornamelijk door ouderenadviseurs, wijkverpleegkundigen, huisartsen, de Wmo-medewerkers van de gemeente of de contactpersoon van 3B Wonen naar ons verwezen. Een klein aantal meldt zichzelf aan na een krantenbericht of wordt er door familie op geattendeerd. Het zijn vooral kwetsbare ouderen die fysiek of door geheugenproblemen zelf niet meer goed in staat zijn te koken, of een oven of magnetron te bedienen. Omdat ouderen steeds langer zelfstandig thuis blijven wonen en er geen warme maaltijd meer voor ze klaargemaakt wordt als dat eigenlijk al lang nodig is, is er een toenemende behoefte aan deze voorziening. Niet alleen door het wegvallen van de verpleeghuizen, maar ook de lange wachtlijsten voor een verpleeghuis zijn oorzaken van de toename. Naast deze groep zie je ouderen die zelf in staat zijn om hun maaltijden op te warmen. Die kunnen dan zelf meer bepalen hoe laat ze eten. Zij maken gebruik van de vriesmaaltijden van de Jong of de kant en klaar maaltijden uit de supermarkt.”
Maria is heel blij met het feit dat De Jong deze voorziening er bij doet en er zelfs speciaal een oven voor heeft aangeschaft. Ook benadrukt Maria dat het bijzonder is dat dit mogelijk wordt gemaakt door de inzet van het netwerk van vrijwilligers. “De betrokkenheid en de toewijding is erg groot. Door de signalerende blik van de bezorgers kan meestal op tijd een ouderenadviseur of casemanager ingeschakeld worden. Dat is zondermeer de meerwaarde van de maaltijdverstrekking.”
Strakke coördinatie
Marjolijne Vrijheid is één van de twee coördinatoren die het netwerk van vrijwilligers op de been houden. Bovendien bezorgt ze zelf ook maaltijden aan huis. “We zitten op dit moment niet te springen om vrijwilligers. Nieuwe vrijwilligers melden zichzelf aan, komen soms via het Vrijwilligers Informatie Punt (VIP), via mond-op-mond-reclame van anderen of via een oproep in de krant. We hebben op dit moment een team van 34 vrijwilligers, waarvan er een aantal door de coronacrisis liever even niet mee doen. Deze gaten in het rooster worden met veel liefde door de overige vrijwilligers ingevuld. Iedereen heeft nu wat meer tijd, en investeert dit graag in onze service. Er worden nu dagelijks zo’n 70 maaltijden op ongeveer 63 adressen bezorgd. Dat kan vijf dagen per week zijn, maar ook twee of drie keer per week. In de maanden maart en april zijn er behoorlijk wat nieuwe adressen bijgekomen. Maar ook is het aantal maaltijden per week hier en daar omhoog gegaan omdat de dagopvang is weggevallen waar ze anders dagdelen naar toe gingen. Elke dag gaan er 6 vrijwilligers op pad. Ze moeten een eigen auto hebben, vooral wekelijks hun e-mail lezen voor een laatste update van het bezorgrooster, gemakkelijk een praatje kunnen maken en goed kunnen observeren. Dat zijn de minimale vereisten om dit werk goed te kunnen doen. Sommige vrijwilligers bezorgen eens in de vier tot zes weken een volle week, anderen één of enkele dagen per week. Je bent pakweg van 11 uur ’s morgens tot 1 uur ’s middags onderweg met ophalen en bezorgen. We bezorgen in Berkel en Rodenrijs, Bergschenhoek en Bleiswijk waarbij de meeste adressen in Berkel zijn. Niemand hoeft in Lansingerland zonder warme maaltijd te zitten!”
Rustig de tijd nemen
Niek Vermeer is al een aantal jaren actief als bezorger van warme maaltijden. “Ik vind het heel dankbaar werk en ik mag wel zeggen dat ik met veel mensen inmiddels een goede band heb opgebouwd. Ik heb een vaste wijk, maar ik ben altijd beschikbaar om voor een ander in te vallen. Elke wijk bestaat uit 10-15 adressen. Alleenstaanden, echtparen, maar soms ook moeder en zoon. Ik ben meestal vijf kwartier in een wijk bezig, vijf dagen per week. Voor de coronacrisis kwam ik bij de mensen in huis, zette het op tafel en maakte kort een praatje. Intussen keek ik om me heen of alles er een beetje goed uitzag. Je kent na een tijdje je pappenheimers wel een beetje. Nu mag je niet naar binnen en zet je het pakket bij de deur waar de lege verpakking van de vorige keer dan al klaar staat. Soms duurt het even voordat de deur opengaat. Veel ouderen zijn slecht ter been en je wilt niet dat ze zich naar de deur haasten. Contact leggen op minstens anderhalve meter afstand, zo voor de deur, is niet fijn. Ouderen zijn vaak slechthorend en dat bemoeilijkt het gesprek nu helemaal. Ik vind de bezorging van een warme maaltijd een goed initiatief. Ik hoop dat er tegen de tijd dat ik er zelf gebruik van moet maken ook weer vrijwilligers zijn die dit werk dan oppakken. Het is de laatste tijd drukker omdat er meer vraag is naar een warme maaltijd aan huis. Maar, onze vrijwilligers zijn altijd bereid een stapje extra te zetten!”