De Bonfut in vroegere tijden

In deze aflevering (382) van Heden & Verleden nemen we een kijkje op de Bonfut in Berkel en Rodenrijs.

Wie wil reageren of ideeën heeft voor Heden & Verleden kan contact opnemen met de redactie: tel. 010 - 5118892 (keuze 2) of redactie@de-heraut.nl.

De Bonfut in vroegere tijden

Berkel en Rodenrijs - Voor de oorsprong van de Bonfut moeten we terug in de tijd. In 1289 werd het Hoogheemraadschap van Delfland (HHD) opgericht en werden kades aangelegd om het water te beheersen. In de Schieveense polder waren meerdere kades en wegen aangelegd. Zoals de Doenkade, Roode Rijs kade, de kruising met de Wildersekade die uitkomt op de Grintweg in Rotterdam, vervolgens de Berckelsekade die overgaat in de Land Scheyding richting Zoetermeer. Na de vervening en droogmakingen in de 18e eeuw ontstond er een pad tussen de Wildersekade en de Rode Rijs kade.

Aan het begin van de 19e eeuw werd langs dit pad een grote boerderij gebouwd die veel weg had van een klooster. De naam van de boerderij was Bona Futura, wat "goede toekomst" betekent. Aan het einde van de 19e eeuw kocht een zekere Piet Persoon 60 hectare land aan met de daarop gelegen boerderij Bona Futura. Het pad werd vanwege deze boerderij al snel Bon Fut genoemd. Enige jaren later werd deze boerderij gesloopt en vervangen door een nieuwe. Er kwamen meerdere boerderijen langs de Bon Fut te staan met aan weerszijden land. Om te zorgen dat het vee op het land bleef, plaatste men hekken op de weg. Zo ging je op het pad van hek tot hek. Ook bij de uitrit van het pad naar de Rodenrijseweg stonden hekken, zoals op de ansichtkaart uit 1920 te zien is.
De straatnaam Bon Fut is geleidelijk overgegaan in Bonfut.

Bedrijfswoningen

In 1937 koopt Hordijk van Joh. Vollebregt een hoek grond aan de Rodenrijseweg, rechts van de Bonfut achter de woningen, waar een nieuwe houtloods op wordt gebouwd. Om van de Bonfut op het Hordijkterrein te komen heeft men een brug over de tocht aangelegd. Op dit terrein bouwde Hordijk aan de Bonfut zijn eerste vijf bedrijfswoningen voor mensen die er werkten of gewerkt hadden.
Leen Hordijk LLzn. en Hennie Elhorst-Hordijk vertellen over deze Hordijk-huisjes, waar veel familieleden van hen woonden.
Bonfut 13: Leen Hordijk LLzn. ”Mijn opa Leendert Hordijk werkte tot zijn overlijden in 1944 in de fabriek van zijn broer Groeneveld Hordijk. Hij woonde daar met mijn oma Antje Hordijk–Kuiper, zij heeft ‘gediend’ bij Groeneveld Hordijk, zij kookte en maakte schoon. Zij bleef na zijn overlijden daar wonen met haar nog thuiswonende kinderen. Mijn oma is later met haar ongetrouwde dochter Pleuni verhuisd naar Rodenrijseweg 401, ook een bedrijfswoning van Hordijk. Tante Pleuni heeft op het kantoor van de fabriek gewerkt. Mijn vader, Leen Hordijk Lzn, werkte daar sinds de jaren 30 van de vorige eeuw."
Bonfut 15: “IJmert van Dam met zijn gezin. Hij werkte in de productie.”
Bonfut 19: “Opa Wals, een gepensioneerde van Hordijk. Hij hield kippen en mijn oma kocht eieren bij hem.”
Bonfut 21: “Tante Lijntje Hordijk, de weduwe van Janus Hordijk, ook een broer van Groeneveld Hordijk. Na haar overlijden is Wim Sonneveld met zijn vrouw Ada (Aagje) Hordijk en hun vijf kinderen in dat huis gaan wonen. Wim werkte op het kantoor van Hordijk.”
Bonfut 23: “Naast dit rijtje van vijf stond het vrijstaande huis van Jaap Hordijk, een zoon van tante Lijntje en vader van Ada.”
Leen Hordijk LLzn. vervolgt: “Mijn vader Leen Hordijk Lzn. werd Zwarte Leen genoemd ter onderscheid van de diverse anderen met de naam Leen binnen de familie Hordijk. Zwarte Leen was tientallen jaren bedrijfsleider bij de kistenfabriek. In 1981 werkte hij 50 jaar bij het bedrijf. Tijdens het jubileumfeest hield de directeur van Hordijk Beheer BV Leen Hordijk Gzn. een speech. Zwarte Leen overleed in 1992.
Mijn herinneringen aan ‘de fabriek’ zijn vooral de ritjes dat ik met de chauffeurs van de vrachtwagens mee mocht om kratten en bakken voor groeten naar de veilingen te brengen. Na schooltijd en op zaterdag toen er nog werd gewerkt. Ik herinner me namen van chauffeurs: Huib Boer, Gerrit Kraaijebosch en Kees van Dijk. Soms mocht ik ook mee met As van der Lugt, wiens oude Bedford werd ingehuurd als er vracht was, maar er geen auto’s van Hordijk beschikbaar waren. Van der Lugt was geen beste chauffeur. Zo reed hij met een slakkengang over de A13 naar de veiling van Delft in Den Hoorn. We werden aan alle kanten toeterend ingehaald. Vanaf mijn 15e heb ik in de schoolvakanties op de fabriek gewerkt; in de kistenmakerij en in de zagerij. In die tijd leerde ik ook de bijnamen van sommigen: dubbele kikker (Gerrit Kraaijebosch), Soekie (iemand in de zagerij die op Soekarno leek), drukkerij ‘De kunstmaan’ (omdat de drukker, Janus van Loon, een kaal hoofd had).

Herinneringen Hennie Elhorst-Hordijk

Hennie: "Mijn oma Hordijk woonde in de jaren '50/60 nog in dat huis (nummer 13). Tante Pleun Hordijk deed de paperassen thuis. Zij woonde ook bij oma Antje Hordijk-Kuiper.
"Ik weet dat mijn vader Arend (Arie) Hordijk bevriend was met de broers Rozendaal. Mijn vader wilde nooit naar de herdenkingen over de oorlog en Indië. Siem Rozendaal kwam een keer bij ons thuis in Kampen en zei: Baby (de verzetsnaam van mijn vader omdat hij klein was en overal in kon kruipen) nou moet je mee. Ik weet niet meer bij de hoeveelste herdenking dat was, maar hij kwam met mijn moeder naar Berkel."
Na de rijtjeshuizen kwam de witte woning van de familie Jan Rozendaal (verzetscommandant) op nummer 23. Er is sprake van een bijzonder huis dat mogelijk is opgebouwd met stenen van het Duitse kamp dat in de oorlogsjaren bestond aan de Bonfut/Wildersekade. Op de plaats van dit huis is in 1957 een nieuw huis neergezet.

Dit verhaal is gepubliceerd in Het Lint, het verenigingsblad van de Historische Vereniging Berkel en Rodenrijs (1e kwartaal 2023).
De auteurs van het verhaal hebben de volgende bronnen gebruikt:
Boek: Henk Groeneveld – Rodenrijs, waaronder Berkel gelegen is.
Delpher – Krantenberichten
Archief en informatie Gé Hordijk
Archief en informatie/tekst Leen Hordijk Lzn
Informatie voormalige website Ed Jensen (nu via Collectiebank)
Leen Hordijk en Marcel de Quelerij, oudberkelrodenrijs@hotmail.com
Heden en Verleden, De Bonfut anno 1920, Cor van Wanrooy.