Samenwerken in politiek en maatschappij
De kabinetsformatie is al snel vastgelopen. Niet zozeer door verschillende politieke opvattingen als wel door persoonlijke verhoudingen: ambtenaren of politici die critici weg willen werken (“Functie elders”).
In de verkiezingstijd heb ik het eerste verkiezingsdebat op de radio willen beluisteren. Maar binnen twee minuten heb ik het snel weer uitgezet: op de eerste vraag van de journaliste viel de ene lijstrekker de andere al heel snel in de rede en de twee bleven door elkaar heen praten waar zelfs de gespreksleidster niet meer overheen kwam met haar pogingen het debat in goede banen te leiden. In de kakafonie van de drie stemmen was niets meer te volgen.
Daartegenover werd ik getroffen door de houding van Kees van der Staaij in een debat met Sigrid Kaag over de ethische kwestie van de bescherming van de ongeboren mens. Hierin staan de meningen van deze twee politici en hun partijen natuurlijk loodrecht tegenover elkaar. Maar Van der Staaij merkte op dat Kaag toch ook zou willen dat ongewenste zwangerschappen voorkomen worden, zodat ze samen kunnen werken aan preventie. Van der Staaij zocht niet de verschillen maar de overeenkomsten tussen hen.
Daarmee deed hij precies wat paus Franciscus bepleit in zijn encycliek Fratelli Tutti (“Allen broeders”). De paus schrijft daarin over de heilige Franciscus die ondanks moeilijkheden en gevaren 800 jaar geleden, ongewapend en blootvoets, naar de islamitische sultan in Egypte ging, ten tijde van de kruistochten. Franciscus vroeg hetzelfde van zijn medebroeders: dat ze, “zonder hun eigen identiteit te ontkennen, onder ongelovigen geen conflicten of woordenstrijd aangaan, maar ieder menselijk schepsel onderdanig zijn omwille van de liefde Gods”. Hij voerde geen woordenoorlog om anderen een doctrine op te leggen; hij verspreidde simpelweg Gods liefde. Op die manier stimuleerde hij de droom van een broederlijke samenleving.
Terwijl in de huidige maatschappij het fanatisme en de sociale en culturele versplintering zich opstapelen, zet een goede politicus de eerste stap om de verschillende stemmen te laten weerklinken.
Een volhardende en moedige dialoog maakt geen krantenkoppen zoals botsingen en conflicten, maar het helpt de wereld discreet om beter te leven.
Een authentieke sociale dialoog veronderstelt het vermogen om het standpunt van de ander te respecteren,.. "in een ware geest van dialoog wordt men gevoed door de ander te begrijpen, zelfs als men het niet als zijn eigen overtuiging kan nemen. Op die manier wordt het mogelijk om oprecht te zijn, niet te verbergen wat we geloven, … om contactpunten te zoeken, en vooral om te werken en samen te werken".
De paus merkt ook nog op: “Broederschap heeft iets positiefs te bieden aan vrijheid en gelijkheid.
Gelijkheid wordt bereikt door …de bewuste en pedagogische cultivatie van broederschap.
Radicaal individualisme is het moeilijkste virus om te verslaan. Laten we woorden van troost, sterkte en bemoediging spreken in plaats van woorden die vernederen, bedroefd maken, irriteren of verachten”.
Een uitgebreide samenvatting van deze encycliek kunt u vinden op mijn website www.internetpastoor.nl.
Winfried Kuipers
pastoor en moderator parochie Christus Koning