In deze aflevering (279) van Heden & Verleden staat Loonbedrijf Van Etten centraal.

Wie wil reageren of ideeën heeft voor Heden & Verleden kan contact opnemen met de redactie: tel. 010 - 5118892 (keuze 2) of redactie@de-heraut.nl.

Door John Hofman

Hoe een klein loonbedrijf groot werd

Berkel/Bergschenhoek - Ouderen onder ons herinneren zich nog wel de veiling in het Rodenrijs, waar tuinders hun producten kwamen brengen. De loodsbaas zorgde ervoor dat alles op rolletjes verliep. (Opa) Bastiaan van Etten was zo'n loodsbaas, totdat hij het rond 1950 aandurfde om naast zijn baan voor zichzelf te beginnen, als loonwerker.

Inmiddels zijn we een paar generaties verder en bestaat Loonbedrijf Van Etten ruim 55 jaar met thans een personeelsbestand van 120 medewerkers. Op dit moment wordt het bedrijf gerund door Bastiaan jr. en Willem van Etten.
In dit verhaal gaan we even terug naar het moment dat hun vader Jaap van Etten, inmiddels helaas op 7 december 2016 overleden, samen met zijn zoons aan het roer stond.
Opa Bastiaan van Etten startte met een kleine freesmachine, waarmee hij de grond bij tuinders bewerkte en gereed maakte voor weer een nieuwe oogst sla of komkommers. Nadat hij was gestopt als loodsbaas, werd hij nachtstoker en dat hield in: vanaf 06.00 uur 's morgens bij drie tuinders de ketel opstoken en dat was zeker geen licht werk. Daarnaast had hij zijn klein loonbedrijf, waarmee hij voldoende werk kreeg, want er kwamen steeds meer opdrachten van tuinders binnen. Na de sla- en komkommerteelt in de koude grond, kwam later de subtraatteelt. Zoon Jaap ging op zijn zestiende bij vader werken zodat er een tweede freesmachine werd aangeschaft. Hoewel dat een hele investering was, konden ze dit zelf betalen zonder een beroep op de bank te hoeven doen.

Mede-firmant

Toen Jaap 18 jaar werd en zijn rijbewijs haalde, werd hij mede-firmant onder de bedrijfsnaam: B. van Etten en Zoon. Zelf kocht hij zijn eerste auto, een tweedehands Volkswagen Kever waar hij een aanhanger achter hing om de freesmachine te kunnen vervoeren. Vader en zoon kregen steeds meer werk, onder meer langs de Rotte waar nog op de koude grond werd geteeld in plaats van in verwarmde kassen. In die jaren had je tuinderijen met of zonder verwarming en het was platglas of de wat hogere glazen kassen. Het bedrijf Van Etten schafte als eerste ook een spitmachine aan, waardoor het met de hand spitten niet meer nodig was. Het ging zo goed dat er nog een medewerker bij kwam. In 1967 kocht Jaap een stuk grond aan de Leeweg van Paul van Mannekes en wilde zich daar met zijn bedrijf vestigen. Hij kreeg echter van de gemeente geen vergunning. In 1968 kreeg hij de kans op Leeweg 31 een oude woning met een stuk grond te kopen en zich daar te vestigen met zijn inmiddels echtgenote, Coby. Daar heeft Jaap alle jaren met zijn vrouw gewoond. In 2006 verhuisde het bedrijf naar waar het nu zit: de Leeuwenhoekweg in Bergschenhoek. Ze mochten er wel blijven wonen. De gemeente had hem namelijk aangezegd te verkassen omdat er aan de Leeweg woningen gebouwd zouden worden, dus verkocht hij de grond in 1999 aan de gemeente omdat de vergunning om daar als bedrijf te blijven niet werd verlengd. Het bedrijf zat achter drie hekken waar je eerst doorheen moest met al het materiaal om op de Klapwijkseweg te komen. De tafel in de achterkamer was het 'kantoor' terwijl Coby de telefoon de hele dag bediende. Ze kon nauwelijks even de deur uit om een boodschap te doen, want er kon altijd een klant bellen. De keuken werd tevens gebruikt als kantine voor het personeel.

Uitbreiding machinepark

De eerste tractor, een grote investering, werd in 1969 aangeschaft. Het machinepark breidde zich verder uit. Er kwam een veurengraafmachine en dat leverde Jaap veel werk op in Zuid-Holland. Vroeger werd aan het einde van het seizoen het gewas versnipperd en ook dat deed het bedrijf. Het bedrijf Van Etten is altijd met zijn tijd meegegaan en ingehaakt op veranderingen in de tuinbouw. Het machinepark werd verder uitgebreid. Zo kwam er een kleine mini-graafmachine en er kregen ze steeds meer opdrachten van omliggende gemeenten om plantsoenen te onderhouden. Jaap kon er nog een stuk grond bij kopen van Van Mannekes, zodat alle machines en auto's een plek kregen. Begin 1980 werd de firma Blijdorp overgenomen en kon Van Etten als een echt groot aannemersbedrijf worden gezien.

Grote projecten

Het bedrijf werd groter en groter. De kinderen hielpen vanaf hun twaalfde jaar al mee tijdens de schoolvakanties en inmiddels werken ze allemaal mee in het bedrijf. Bastiaan jr. en Willem namen het bedrijf over van vader en vormen nu de directie. Dochter Eline werkt nog steeds op kantoor en zoon Gerard heeft zijn eigen loonbedrijf in IJsselmuiden. Jaap was na de overdracht nog lange tijd regelmatig op het bedrijf aanwezig, verrichtte hand- en spandiensten en zijn zoons kregen van hem goede adviezen want Jaap beschikte over veel kennis en ervaring. Jaap was een geweldige werkgever voor zijn personeel. Velen werken er al jaren achtereen. Problemen waren er niet of nauwelijks. Dat was en is de grootste kracht van het bedrijf: vaste medewerkers met veel ervaring en iedereen heeft het naar de zin. Eind jaren '70 ging Van Etten ook in het buitenland werken. Mooie projecten waren er reeds in Engeland, Frankrijk en Duitsland. Zelfs tot in Amerika waar de machines dan per boot naar toe gingen. Inmiddels zijn die opdrachten wat minder geworden maar af en toe is er nog een project in een ander land. In het najaar maken ze kassen leeg, terwijl het bedrijf vaak wordt ingeschakeld bij renovatie van straten en vernieuwing van riolen in gemeenten. Verder richt het zich op grond-, weg- en waterbouw en het aanleggen van bassins, groenvoorziening en zelfs PE-lassen en electrolassen.

Huidige locatie

Het heeft destijds heel wat voeten in de aarde gehad om een nieuwe, de huidige dus, locatie te vinden. Het werd een lange zoektocht voordat ze eind 2005 het stuk grond met kantoor en loodsen aan de Leeuwenhoekweg konden kopen. Alles kreeg een grondige opknapbeurt en tijdens de Open Dag kwamen er duizenden bezoekers een kijkje nemen. Een prima locatie met uitvalswegen naar alle richtingen. Totaal 2.2 hectare, waarvan 1 hectare bebouwd. In de entreehal hangt een prachtige wandschildering: onder meer een overzicht vanaf het begin toen opa Bastiaan van Etten achter de freesmachine liep, de Volkswagen Kever en het oude huis, prachtig geschilderd door een van de werknemers. Nostalgie ten top, al is het op de muur. Jaap van Etten bouwde zijn bedrijf op tot wat het nu is geworden. Iedereen herinnert hem zich als een geweldige, hardwerkende en sociale man. Een voorbeeld voor velen.