Rekenkamerrapport over kwetsbare ouderen onder de loep
Lansingerland – De commissie Samenleving nam in de vergadering op donderdag 2 juli jl. met elkaar het Rekenkamerrapport ‘Kwetsbaar en uit beeld’ door. Conclusies van het rapport zijn onder andere dat er onvoldoende woonaanbod voor ouderen is en dat het voorzieningenniveau te pover is om op die manier zo lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen.
Freek J. Zijlstra
Eén van de aanbevelingen uit het rapport is dat de gemeente actief moet sturen op de beschikbaarheid van voldoende betaalbare gelijkvloerse woningen en dat daarover bindende afspraken gemaakt moeten worden met corporatie 3B Wonen. De Rekenkamer vindt de houding van het college té terughoudend en verwacht met het oog op de snelle vergrijzing - het aantal 80-plussers zou van 2.400 in 2023 toenemen naar 4.000 en in 2040 zelfs naar 5.300 – een meer proactieve houding.
Wat kan anders?
Wouter Hoppenbrouwer (Leefbaar 3B) legde de nadruk op het ontbreken van voldoende gegevens die in de afgelopen tijd zijn verzameld om een goed beeld te kunnen vormen van subgroepen onder het toenemende aantal ouderen, zoals eenzame ouderen, dementerenden, ouderen met (te) lage inkomens. De idee is dat bij gebrek aan de juiste gegevens onvoldoende kan worden geanticipeerd op het vraagstuk van de woonvoorzieningen voor ouderen. Aan welke passende woonruimte heeft welke oudere de meeste behoefte?
Eric Kampinga (VVD) vindt dat er heel veel wel goed gaat. Inderdaad neemt de vergrijzing in Lansingerland de komende jaren sterk toe. Dan is er vooral behoefte aan de tussenvorm, speciale seniorenwoningen voor inwoners die niet meer zelfstandig kunnen wonen en het verpleeghuis. Het verzorgingshuis dat in de achterliggende jaren wegbezuinigd is.
Nelleke Bouman (CDA) denkt dat te weinig 65-plussers op tijd beginnen met aanpassingen van de woning of het aanvragen daarvan. Die voornoemde tussenschakel is met name succesvol in ere hersteld door het realiseren van 56 plaatsen in Huize Sint Petrus. Gaat het college in gesprek met het zorgkantoor om meer soortgelijke projecten van de grond te krijgen? Kunnen in het nieuwbouwproject Hergerborch in Berkel Centrum Oost niet meer (sociale) seniorenwoningen gepland worden? En is er aan de Lijsterlaan in Bleiswijk ruimte voor een Knarrenhof of vergelijkbare initiatieven?
Erwin Barendregt (WIJ Lansingerland) is groot voorstander van intergenerationeel bouwen. Gemixte woonwijken en het door elkaar wonen van inwoners in verschillend fasen van hun leven. Dan kan er naar elkaar omgezien worden.
Paul Lieverse (ChristenUnie) vat ‘uit beeld’ op als ‘er niet meer toe doen’. Dat is volgens hem de grootste angst van ouderen. Naast een geschikte woning is functiebehoud de zorg van ouderen. “Het is een multi domein problematiek,” stelt Lieverse en hij ziet de aanbevelingen van het rapport daarom als een stimulans om in de breedte aan het werk te gaan.
Eva Heijblom (D66) interpreteert de schriftelijke reactie van het college van b. en w. als defensief en terughoudend. Anja de Geus (GroenLinks) wil dat er snel werk wordt gemaakt van geschikte locaties voor de tussenvorm wonen, met name in Bleiswijk en Bergschenhoek. Tot slot classificeert Petra Verhoef (PvdA) het als een ‘dubbel probleem’: er zijn al te weinig woningen en dan zijn er ook nog eens te weinig woningen voor ouderen, al dan niet met de nodige aanpassingen. Het woonaanbod is sterk achtergebleven bij de vraag. “Wanneer komt de inhaalslag? Van de woningzoekenden in Lansingerland is een vijfde deel ouder dan 65 jaar! Er moet haast gemaakt worden met het bouwen voor doelgroepen!”
Woonvormen
Wethouder Kathy Arends heeft huisvesting, dus ook van senioren, in haar portefeuille. Ze erkent dat er een flinke opgave ligt. Daarop wordt de komende tijd ingezet. Er worden woonwijken gebouwd met een mix van woningen en voor verschillende doelgroepen. Er zijn duidelijk meer appartementen of gelijkvloerse woningen in Lansingerland nodig. Dat aandachtspunt voor levensloopbestendig bouwen komt in de woonvisie terug. Er zijn over de nieuwbouwlocatie Hergerborch gesprekken gaande over de verdeling van de geplande 60-80 woningen als het gaat om senioren, starters en kleine huishoudens. Wethouder Arends beaamt dat de vergrijzing in Bleiswijk de komende jaren het grootst is. De doorstroming van te groot wonende ouderen wordt volgens haar afgeremd omdat men het liefst in dezelfde woonwijk of woonomgeving met de bekende infrastructuur wil blijven wonen. Er worden volgens de wethouder particuliere initiatieven ontplooid om een Knarrenhof in de dorpskernen te ontwikkelen.
Volgens wethouder Ankie van Tatenhove is er een directe relatie tussen wonen en voorzieningen dichtbij de woning. Om in een verzorgingshuis te wonen zijn geen voorzieningen bij huis nodig; dat is juist wel het geval bij zo lang mogelijk zelfstandig wonen. Dus moeten nieuw te bouwen woningen voor senioren zo dicht mogelijk bij de voor hen noodzakelijke voorzieningen komen. De wethouder vindt dat 65-plussers inderdaad in de levensfase dat ze nog gezond zijn al na moeten denken over de volgende fase in hun leven en wat ze dan nodig zouden hebben om zo lang mogelijk zelfstandig te kunnen blijven wonen. “Het college heeft de doelgroepen nog niet zo goed in beeld als we wel zouden willen. We zijn bezig met een actieplan ‘Langer Thuis’ en zullen daarin concrete voorstellen doen. We zien het rapport van de Rekenkamer inderdaad als een stimulans: het gevolg is dat her en der een versnelling zal worden uitgevoerd of een ander pad wordt gekozen,” aldus wethouder Van Tatenhove.