Herfst
Vanuit mijn werkkamer kijk ik op de half ontmantelde bomen en struiken rond ons huis. Sommige nog behoorlijk in het groen, andere vol geelbruine bladeren, nog weer andere vrijwel kaal. Het is herfst. Een tijd in het jaar die mij weemoedig kan maken. Vanwege de kortere dagen, de donkere avonden, het druilerige weer? Of ook omdat de natuur uitbeeldt wat ik in het leven herken. Behalve groei en bloei is er ook neergang en vergaan. De herfst heeft iets van een spiegel waar ik liever niet in kijk. Toch is herfst ook een mooi jaargetijde. Pas nog liep ik door zo’n echt herfstbos. De zon scheen en gaf de kleurrijke bladeren een schitterende glans. Van felgoud tot vuurrood straalde de herfstpracht om me heen. Het bos toonde zich - uitgerekend in het jaargetijde van de vergankelijkheid – op z’n allermooist. Kan het zo in het leven ook zijn? Zonder dingen te willen idealiseren…, ik kom het tegen. Ik denk aan die vrouw die op haar hoge leeftijd merkbaar geleerd had van het leven. Gerijpt aan ervaringen van lief en leed ademde ze wijsheid naar haar omgeving. Een lied uit de Bijbel spreekt zelfs over mensen als bomen die juist in hun ouderdom vrucht dragen (Psalm 92).
Een bijzonder herfstgedicht van Jaap Zijlstra (1933-2015) borrelt in mij naar boven:
Met elk blad dat valt, valt meer licht op aarde,
komt meer uitzicht vrij.
Met elk blad dat valt, staan wij scherper getekend,
valt meer hemel ons bij.
Eerlijk schildert dit vers de werkelijkheid van natuur en leven. Inclusief de scherpte van mijn kwetsbaarheid en afhankelijkheid, die elk vallend blad onderstreept. Tegelijk is er met het vallen van de bladeren een toenemend licht. Veel van de bladeren van mijn levensboom zaten dat licht misschien wel in de weg? En dan die laatste regel: ‘… valt meer hemel ons bij’. Dichter Jaap Zijlstra was een gelovig mens. Deze hemel staat niet zomaar voor ‘wat boven ons is’. Zoals ook ‘het licht’ in dit gedicht een dubbele bodem heeft. Het bepaalt mij bij de tijd van het jaar die we in de kerk Advent noemen. Ze valt grotendeels samen met de herfst en staat er tegelijk haaks op: geen tijd van neergang, maar van opgang. Er klinkt een boodschap van licht dat schijnt. De naam Jezus klinkt, die gekomen is en zal komen. Bladeren vallen, nog steeds. Maar de hemel valt ons bij. Daar kan ik de herfst mee door.
ds. Wim de Bruin
Dorpskerk Bleiswijk